Περισσότερο και από κραυγή αγανάκτησης ενός δασκάλου που έφτασε στα όριά του και δεν αντέχει άλλο, η ήδη πολυσυζητημένη επιστολή-σοκ του «Θεόδωρου», αναπληρωτή καθηγητή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) αποτελεί ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο. Ισοδυναμεί απολύτως με ανταπόκριση απευθείας από ένα κοινωνικό «πεδίο μάχης», το οποίο, δυστυχώς, είναι ένα ελληνικό σχολείο όπου φοιτούν έφηβοι, θεωρητικά για να αποκτήσουν τις εξειδικευμένες εκείνες γνώσεις που θα διευκολύνουν την ταχύτερη ένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία. Αντί γι’ αυτό, όμως, η μαρτυρία του «Θεόδωρου» επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους και τις πλέον απαισιόδοξες απόψεις γύρω απ’ ό,τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα -και μάλλον γενικότερα στην πλειονότητα των ΕΠΑ.Λ. ανά την Ελλάδα. «Θυμίζει περισσότερο σχολική δομή υπό μόνιμη μαθητική κατάληψη» γράφει χαρακτηριστικά ο εκπαιδευτικός. Και συνεχίζει να σφυροκοπά τον όποιο αναγνώστη του αποτυπώνοντας εικόνες ντροπής, αναφέροντας, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «παραιτήθηκα χθες από τα καθήκοντά μου μη ανεχόμενος το διαρκή εκφοβισμό μου από μαθητές του ΕΠΑ.Λ. στο οποίο υπηρετούσα. Αν συνηθίσω σε αυτό τον «βιασμό», δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να γίνω συνένοχος στη παραγωγή εγκληματιών». Μετά από την περιγραφή σειράς επεισοδίων που μοιάζουν βγαλμένα από σενάριο ταινίας της κατηγορίας «Η ζούγκλα του μαυροπίνακα», «Η τάξη του 1984» κ.λπ., τα οποία έζησε μέσα σε μόλις μια-δυο ημέρες παρουσίας του σε ΕΠΑ.Λ. της Κεφαλονιάς, ο «Θεόδωρος» εκφράζει την αγωνία του δασκάλου που βρίσκεται διαρκώς πολιορκούμενος και περικυκλωμένος σε ένα άντρο ανήλικης/νεανικής εγκληματικότητας όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν: «Ποιος θα σε αποζημιώσει για τα σχισμένα σου λάστιχα ή το καμένο σου αυτοκίνητο; Για τα τραύματά σου από τις αυτοσχέδιες “βόμβες” με αλουμινόχαρτο και υδροχλωρικό οξύ; Αν σε συκοφαντήσουν; Αν σου ετοιμάσουν κάποια “κατάσταση”, εξωθώντας σε σε μη αποδεκτή κοινωνικά αντίδραση ενώ σε βιντεοσκοπούν - αν “σου τη στήσουν” με λίγα λόγια; Πού θα βρεις το δίκιο σου;». Οι απειλές Το κείμενο του «Θεόδωρου» είναι ένα χρονικό, μια μαρτυρία σε πρώτο πρόσωπο, στην οποία διεκτραγωδείται μια κατάσταση ολόπλευρου εκτροχιασμού και εξαχρείωσης - αλλά στο σχολικό περιβάλλον. Οι μαθητές θεωρούν ότι έχουν το ελεύθερο να μπαινοβγαίνουν όποτε θέλουν στο σχολείο και τις τάξεις, να καπνίζουν ακόμη και εν ώρα μαθήματος, να θορυβούν και να απευθύνονται στους καθηγητές με αναίδεια και επιδεικνύοντας παντελή έλλειψη σεβασμού, ενώ, φυσικά, ασχολούνται διαρκώς με το κινητό τους, αδιαφορώντας πλήρως για την παρακολούθηση οποιουδήποτε μαθήματος. Βεβαίως, αυτά είναι τα λιγότερο παραβατικά και ανώδυνα από όσα συμβαίνουν στα ΕΠΑ.Λ. «Η κατάσταση κορυφώθηκε στο διάλειμμα» είναι ένα από τα συμβάντα που καταγγέλλει ο «Θεόδωρος» με την επιστολή του, «όταν, ενώ καθόμουν στο γραφείο των καθηγητών, ήρθε απειλητικός εξωσχολικός νταής και προσπάθησε να με εκφοβίσει. Μου λέει “εσύ έβγαλες έξω τη κοπέλα μου;” και ήρθε και κόλλησε, στην κυριολεξία, τη μύτη του στη μύτη μου. Ενώ ήμασταν πρόσωπο με πρόσωπο και κοιτιόμασταν στα μάτια, τα παιδιά είχαν βγάλει τα κινητά έτοιμα να βιντεοσκοπήσουν ή να ορμήσουν αν κάτι συνέβαινε. Κατόπιν είχαν αφηνιάσει. Ο τρόπος που έληξε το επεισόδιο με τον εξωσχολικό δεν τους είχε ικανοποιήσει. Με απειλούσαν για το αμάξι μου και μου ’λεγαν πως με περιμένει ο εξωσχολικός να με δείρει. Ταυτόχρονα κοπανούσαν θρανία, καρέκλες και κυρίως στρίγγλιζαν όλοι μαζί, πράγματα που κάνουν σχεδόν κάθε μέρα. Εφυγα από το τμήμα. Ηταν προφανές πως θέλαν να με κάνουν να χάσω την ψυχραιμία μου, να κάνω κάποια λάθος κίνηση για να μου ορμήσουν, να με βιντεοσκοπήσουν και φυσικά, βάσει νομοθεσίας, θα την πλήρωνα μόνο εγώ». «Θα μας βάζεις 12, εντάξει;» Οταν προσήλθε για να διδάξει στο ΕΠΑ.Λ. Αργοστολίου για να ασκήσει το λειτούργημά του, ο «Θεόδωρος» αντίκρισε αρκετούς ανήλικους μαθητές που κατέφθαναν με τα Ι.Χ. αυτοκίνητά τους και στάθμευαν μέσα στο σχολείο. Η αίθουσα διδασκαλίας ήταν περικυκλωμένη από μαθητές που κάπνιζαν επιδεικτικά. Και λίγο αργότερα, μέσα στην τάξη, όταν ζήτησε από μια μαθήτρια που βαφόταν να κρύψει το κινητό της, εκείνη του απάντησε «να τελειώσω το φρύδι μου πρώτα». Ο «Θεόδωρος» της απάντησε «δεν μπορώ να περιμένω» και της πήρε το τηλέφωνο. Τότε, όπως περιγράφει ο καθηγητής, «σηκώθηκε και με ύφος απειλητικό, μου είπε “φέρε αμέσως πίσω το κινητό μου”. Της ζήτησα να αλλάξει ύφος και της είπα πως αν το θέλει θα πρέπει να βγει έξω. Το πήρε και βγήκε έξω. Τα περιστατικά αυτά γίνονταν μέσα σε γενικευμένη βαβούρα. Σε κάποια φάση οι μαθητές ήρθαν στο διά ταύτα. Μου είπαν “εδώ μάθημα δεν κάνεις. Δεν κάνει κανείς. Θα μας βάλεις σε όλους ένα 12, όπως όλοι. Οταν είμαστε ήσυχοι θα μας βάζεις 16 και όταν δεν θα είμαστε, θα μας βάζεις 12, εντάξει; Εντάξει ρε;”. Κι όταν ρώτησα πού βρισκόταν η μοναδική μαθήτρια του τμήματος και γιατί είναι μόνο αγόρια εδώ, μου είπαν “τη βιάσαμε όλοι μαζί στις τουαλέτες και ψόφησε. Κι εκεί που κάθεσαι, στην κατάληψη εμείς γ...σαμε”». Ο «Θεόδωρος» είναι 43 ετών, με μακρά εκπαιδευτική πείρα, δεν είναι ούτε νέος, ούτε άμαθος. Αντιθέτως, όπως εξήγησε ο ίδιος σε δεύτερη επιστολή του, είναι κάτοχος δύο πτυχίων και μεταπτυχιακών, έχει παρακολουθήσει σειρά επιμορφώσεων στην ειδική αγωγή και τις μαθησιακές δυσκολίες, ενημερώνεται συστηματικά για τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά τις σύγχρονες τεχνολογίες, τον ψηφιακό εκφοβισμό κ.ά. Τονίζει, δε, ότι «η παραίτησή μου δεν ήταν πράξη απελπισίας. Αν είχα απελπιστεί, δεν θα παραιτούμουν, θα συνέχιζα τη “δουλειά” μου, κοροϊδεύοντας ουσιαστικά τους μαθητές, τους γονείς τους, το σχολείο και κυρίως τον εαυτό μου».

Η μαρτυρία και τα μαρτύρια Με το ξέσπασμά του και λαμβάνοντας ως δεδομένο πως ούτε ψεύδεται ούτε υπερβάλλει, ο συγκεκριμένος καθηγητής υποκατέστησε, τρόπον τινά, την αυτοψία που θα έπρεπε να έχουν κάνει οι αρμόδιοι επιθεωρητές και κάθε άλλος υπεύθυνος υπάλληλος του υπουργείου Παιδείας. Επιπλέον, όμως, ο «Θεόδωρος» επαλήθευσε εκείνους που, ακόμη και διαισθητικά και βάσει στερεοτύπων, έχουν τη χείριστη άποψη για το επίπεδο της επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Αλλωστε, η δημοσίευση της επιστολής παραίτησης του εκπαιδευτικού έγινε λίγες μόνο ημέρες αφότου τρεις μαθητές του ΕΠΑ.Λ. Λουτρακίου κατέληξαν στο τοπικό νοσοκομείο ύστερα από βίαιη συμπλοκή. Ενας από αυτούς, μάλιστα, έφερε τραύματα από μαχαίρι στην κοιλιά και σε άλλα σημεία του σώματός του. Τουλάχιστον ο «Θεόδωρος», όσο άντεξε στο ΕΠΑ.Λ. Κεφαλονιάς, αντιμετώπισε μόνο απειλές και όχι την ένοπλη βία αυτή καθαυτή, το αίμα κ.λπ.+ Βίντεο από άγρια συμπλοκή σε ΕΠΑΛ στο Αιγάλεω, όπου μαθητής έριξε μπουνιά σε καθηγητή:

Η μαρτυρία -και τα μαρτύρια που περιλαμβάνει σε αυτήν ο παραιτηθείς καθηγητής- απεικονίζει μια θλιβερή κατάπτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία δημιουργεί, αν μη τι άλλο, πλήθος αφορμών για προβληματισμό, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη λήψης δραστικών μέτρων αποκατάστασης της τάξης, κατ’ αρχάς σε καθένα από τα 408 ΕΠΑ.Λ. σε όλη τη χώρα και κατ’ επέκταση σε οποιοδήποτε σχολείο τείνει να μετατραπεί σε θύλακα παραβατικότητας. Συναφώς προς αυτή την παράμετρο, ένα από τα πλέον αποκαρδιωτικά στοιχεία σε όσα αποκαλύπτει ο «Θεόδωρος» είναι η σιωπηρή συνθηκολόγηση της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επί της ουσίας, το νόημα της επιστολής συνίσταται στο ότι οι δάσκαλοι, αλλά και όσοι είναι επιφορτισμένοι με το δευτεροβάθμιο έλεγχο, είναι όμηροι μιας ανεξέλεγκτης, εντελώς αποχαλινωμένης μαθητικής νοοτροπίας. «Απευθύνθηκα στον διευθυντή των “εκπαιδευτικών θεμάτων”» αναφέρει σχετικά ο «Θεόδωρος», περιγράφοντας εν συνεχεία ποια ήταν η αντίδραση εκ μέρους του προϊσταμένου: «Φυσικά ήταν γνώστης της κατάστασης στο ΕΠΑ.Λ. Συζητήσαμε για τη νομοθεσία που μας δένει τα χέρια και με παρότρυνε να μην παραιτηθώ γιατί θα ήταν καταστροφικό για την καριέρα μου. Μου ζήτησε να προσαρμοστώ κάπως, παρόλο που γνωρίζει πως προσαρμογή στην προκειμένη σημαίνει να στέκομαι σα “νεκροζώντανος” στην τάξη, να κάνω πως δεν βλέπω, δεν ακούω, δεν νιώθω, να μην κάνω μάθημα εννοείται. Και τελικά να τους βάλω όλους 12 (σ.σ.: βαθμολογία) για “να μην έχω άλλα”. Οι εκφοβισμοί, η ταπείνωση και ο εξευτελισμός είναι καθημερινότητα για όλους τους εκπαιδευτικούς εκεί μέσα. Ορια δεν υπάρχουν και μάθημα δεν γίνεται ποτέ σε συγκεκριμένα τμήματα. Στην, πραγματικά φιλική, παρότρυνση κάποιων συναδέλφων αλλά και του διευθυντή εκπαιδευτικών θεμάτων, για “υπομονή”, με την αιτιολόγηση πως αυτά είναι “σημεία των καιρών και της κοινωνίας”, πως “ΕΠΑ.Λ. είμαστε”, πως «έτσι είναι όλα τα ΕΠΑ.Λ. στην Ελλάδα» κ.λπ, δεν συμφωνώ. Το ότι είναι μια συνήθης κατάσταση δε σημαίνει πως είναι μια φυσιολογική κατάσταση και σίγουρα δεν μπορεί να είναι αποδεκτή». Η άλλη άποψη Το ότι η επιστολή παραίτησης έχει ήδη ταράξει τα νερά στον χώρο της ελληνικής παιδείας ύστερα από όσα βίωσε ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΠΑ.Λ. πιστοποιείται από τις διαφορετικές αντιδράσεις που εκφράζονται δημοσίως. Εκ μέρους της ΟΛΜΕ, ο πρόεδρος Νικηφόρος Κωνσταντίνου εκτιμά ότι η υπόθεση του «Θεόδωρου» αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Ο κ. Κωνσταντίνου θεωρεί, εν μέρει τουλάχιστον, υπεύθυνο τον ίδιο τον καθηγητή, εφόσον επέλεξε να κοινοποιήσει την παραίτησή του στις αρμόδιες αρχές ύστερα από μόλις μία εβδομάδα παρουσίας στο σχολείο. Επίσης, «ο Θεόδωρος» δεν αποτάθηκε προηγουμένως στους συναδέλφους του και το συνδικαλιστικό όργανο της τοπικής ΕΛΜΕ για βοήθεια. «Μιλώντας με το σχολείο από το οποίο ο συνάδελφος παραιτήθηκε», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνου, «μου είπαν ότι ο συγκεκριμένος έφτασε στο σχολείο χωρίς προηγούμενη εμπειρία σε ΕΠΑ.Λ., λίγο αποστασιοποιημένος και οι συνάδελφοι που του είπαν να τον βοηθήσουν, εκείνος θεώρησε ότι μπορεί να αντεπεξέλθει. Δεν μπορεί όμως ένας συνάδελφος ο οποίος δούλεψε και δεν άντεξε μία εβδομάδα χωρίς συνδρομή, χωρίς βοήθεια των άλλων συναδέλφων και του συλλόγου της ΕΛΜΕ να διαμορφώνει άποψη και να γενικεύει την εικόνα. Εχουμε πολλές επιτυχίες στα ΕΠΑ.Λ., στο εξωτερικό, σε ευρωπαϊκά προγράμματα, σε Erasmus και σε πιλοτικά προγράμματα. Δεν μπορούμε να τσουβαλιάζουμε τα πάντα με ένα μεμονωμένο περιστατικό το οποίο ερευνάται». Για λάθος διαχείριση στον τρόπο που κοινώνησε το πρόβλημά του έκανε λόγο και ο γενικός γραμματέας της ΕΛΜΕ Κεφαλονιάς, Δημήτρης Ματζουράτος, ο οποίος ανέφερε στο «ΘΕΜΑ» ότι «αυτά που λέει στην παραίτησή του ο συνάδελφος δεν χαρακτηρίζουν το σύνολο του σχολείου. Είναι φαινόμενα που μπορεί να συνέβησαν σε πολύ μικρή ομάδα μαθητών και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί το σχολείο συνολικά. Για εμένα το θέμα χειρισμού είναι λάθος, με την έννοια ότι ο συνάδελφος δεν απευθύνθηκε ούτε στον σύλλογο καθηγητών ούτε στην τοπική ΕΛΜΕ για να λυθεί συλλογικά το θέμα. Από εκεί και πέρα, δεν μπορώ να πω ότι ο συνάδελφος ψεύδεται με όσα ανέφερε. Αλλά το θέμα αυτό δεν αφορά το σύνολο του σχολείου που αυτή τη στιγμή αδικείται». Με τις ως άνω απόψεις διαφοροποιείται η κυρία Μαρία Τσατίρη, γεν. γραμματέας της Πανελλήνιας Ενωσης Αναπληρωτών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΠΕΑΔ): «Το περιστατικό στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Αργοστολίου στην Κεφαλονιά δεν είναι μεμονωμένο όπως κάποιοι θέλουν να χαρακτηρίσουν. Και καλά κάνει το υπουργείο Παιδείας και το ερευνά. Βλέπουμε στα ΕΠΑ.Λ., αλλά και σε Γενικά Λύκεια εκρήξεις θυμού από μαθητές. Βλέπουμε φαινόμενα βίας μεταξύ μαθητών, αλλά και απέναντι σε καθηγητές, άσχημες συμπεριφορές που δεν ταιριάζουν σε σχολικό περιβάλλον. Εχουμε καταγγελίες από συναδέλφους ότι κανείς αρμόδιος δεν τους προσφέρει υποστήριξη και δεν νιώθουν ασφαλείς, ακόμη και για τη σωματική τους ακεραιότητα. Ειδικά στα ΕΠΑ.Λ., όμως, το κλίμα είναι χειρότερο από τα υπόλοιπα σχολεία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μαθητές με χαμηλό μαθησιακό επίπεδο επιλέγουν τα ΕΠΑ.Λ., μια και το Γενικό Λύκειο έχει μεγαλύτερη δυσκολία προκειμένου να πάρεις το απολυτήριο. Για τα ΕΠΑ.Λ. έχει επικρατήσει η εντύπωση ότι εκεί, χωρίς ιδιαίτερο διάβασμα, ο καθένας θα πάρει ένα “χαρτί”, μια και οι καθηγητές κάνουν ό,τι πουν οι μαθητές. Ετσι διαμορφώνεται μια κατάσταση πολύ δύσκολη και ψυχοφθόρα για τους συναδέλφους που προσπαθούν να επιβιώσουν. Αναγκάζονται να κάνουν τα χατίρια των παιδιών, γιατί και αυτοί προσπαθούν να προστατευθούν, αφού φοβούνται για τη ζωή τους. Δέχονται απειλές και εκφοβισμό, του τύπου “θα σου κάψουμε το αυτοκίνητο αν δεν μας βάλεις καλό βαθμό” ή “αν δεν μας σβήσεις την απουσία”». Επίσης, μια πρώην καθηγήτρια σε ΕΠΑ.Λ., η οποία θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ότι «η κατάσταση στα σχολεία είναι αγριεμένη, όπως ακριβώς στην κοινωνία. Και ο εγκλεισμός λόγω πανδημίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στα παιδιά, τα οποία έχουν ζήσει μόνο κρίση και πανδημία. Αλλά αυτό δεν είναι δικαιολογία. Οι μαθητές σήμερα έχουν προσλαμβάνουσες από τα social media, είναι όλη την ημέρα με ένα κινητό στο χέρι, βλέποντας “καμένα” βίντεο στο TikTok, καθώς και από την τραπ μουσική που τους έχει επηρεάσει. Με αυτά μεγαλώνουν και συμπεριφέρονται ανάλογα. Υπάρχει και ένας εκπαιδευτικός ο οποίος είναι απροστάτευτος και μόνος με την κοινωνία. Υπάρχει η απαίτηση από τον καθηγητή να μεγαλώσει αυτός το παιδί, να το μορφώσει, να του κάνει και τον ψυχολόγο ή τον κοινωνικό λειτουργό κ.λπ. Και μόλις γίνει μια στραβή, όλοι να πάρουν τον δάσκαλο με τις πέτρες». Ληστεία στο σχολείο Η παρατήρηση ότι αυτά που συμβαίνουν στα ΕΠΑ.Λ. είναι μια αντανάκλαση της γενικότερης κατάστασης στην ελληνική κοινωνία είναι καίρια - ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ανήλικη και νεανική παραβατικότητα. Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προσανατολίζεται στη δημιουργία εξειδικευμένης διεύθυνσης, ώστε η προσπάθεια περιορισμού του φαινομένου να αντιμετωπιστεί ριζικά και με κεντρικά σχεδιασμένες δράσεις. Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία που πρόσφατα έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛ.ΑΣ. αποτυπώνουν μια ζοφερή εικόνα, με εμφανή αύξηση των κρουσμάτων βίας μεταξύ ανηλίκων - και, μάλιστα, τα περισσότερα εξ αυτών εμφανίζουν χαρακτηριστικά οργανωμένου εγκλήματος. Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022 σημειώθηκε αύξηση των ληστειών των οποίων οι δράστες ήταν ανήλικοι, κατά 97% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Τα δε θύματα ληστείας, όλα παιδιά στην προεφηβική/εφηβική ηλικία, αυξήθηκαν κατά 317%, από τα 81 στα 338. Αξιοπρόσεκτο είναι επίσης το στοιχείο ότι οι ληστείες αποσκοπούν στην αφαίρεση «λαφύρων», στο πλαίσιο μιας αιματηρής αναμέτρησης για την κυριαρχία της μιας ή της άλλης συμμορίας ανηλίκων στις γειτονιές της Αθήνας και όχι μόνον. Σε ό,τι αφορά τα ΕΠΑ.Λ. και τους λόγους που προσφέρονται για την επώαση της παραβατικότητας, όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το κλαδικό ινστιτούτο της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ) σχετικά με το μπούλινγκ εις βάρος εκπαιδευτικών «συχνά οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. αισθάνονται ότι φοιτούν σε ένα υποτιμημένο σχολείο, που δεν έχει να τους προσφέρει πολλά. Το υποβαθμισμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις χαμηλές προσδοκίες για το αύριο συνθέτουν έναν εκρηκτικό συνδυασμό. Το 64% των μαθητών των ΕΠΑ.Λ., με τη βάναυση περικοπή του αριθμού εισακτέων, δεν κατόρθωσε να περάσει σε κάποια σχολή το 2022». Βανδαλισμοί σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβρη του 2022: Στην επιστολή της παραίτησής του, ο «Θεόδωρος», εκτός όλων των υπολοίπων, επισημαίνει ότι «συμμορίες μαθητών από τα ΕΠΑ.Λ., κατόπιν πρόσκλησης από άλλα σχολεία, τιμωρούν εκπαιδευτικούς προκαλώντας φθορές στα αυτοκίνητά τους. Στη μαθητική κοινωνία είναι μαγκιά να έχεις άκρες στο ΕΠΑ.Λ. Γίνεται διάχυση των ιδανικών και των μεθόδων του ΕΠΑ.Λ. και σε άλλα σχολεία. Επίσης, στα ΕΠΑ.Λ., όπως διαπίστωσα από το συγκεκριμένο όπου κλήθηκα να διδάξω, υπάρχουν πολλά παιδιά ειδικής αγωγής, δηλαδή με χαμηλή νοημοσύνη, δυσλεξίες, δυσγραφίες, ΔΕΠΥ κ.ά. Κάποια από αυτά τα παιδιά έχουν διάγνωση και είχαν παράλληλη στήριξη στο Γυμνάσιο ενώ στο ΕΠΑ.Λ. δεν έχουν ούτε καν τμήμα ένταξης. Αρκετά τέτοια παιδιά έρχονται στο ΕΠΑ.Λ. “για να κάνουν ό,τι θέλουν” , όπως λένε τα ίδια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στα ΕΠΑ.Λ. να υπάρχουν παιδιά που μετά βίας ξέρουν να διαβάζουν, που συλλαβίζουν χωρίς να είναι δυσλεκτικά - κι όμως φτάνουν σε λυκειακό επίπεδο. Υπάρχουν μαθητές Λυκείου με γνώσεις και δεξιότητες Γ' Δημοτικού. Πώς οι μαθητές αυτοί πέρασαν από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και από το Γυμνάσιο στο ΕΠΑ.Λ. αλλά και στο Γενικό Λύκειο;». Τα θλιβερά στατιστικά Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η διαΝΕΟσις δημοσίευσε το πόρισμα μιας έρευνας με τίτλο «Αποτελεσματικότητα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ελλάδα». Στα συμπεράσματα της μελέτης τους οι ερευνητές επισημαίνουν ότι «όπως κι αν το δει κανείς, τα νούμερα περιγράφουν μια απογοητευτική εικόνα - και είναι γνωστά: η Ελλάδα είναι 24η στην Ε.Ε. ως προς τις ψηφιακές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού και 32η στις 33 χώρες του ΟΟΣΑ ως προς το ποσοστό συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε προγράμματα κατάρτισης. Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά NEETs, -δηλαδή νέων που δεν εργάζονται, ούτε εκπαιδεύονται- στην Ε.Ε. (12,5% το 2019). Και το μαθησιακό επίπεδο των Ελλήνων μαθητών κρίνεται απογοητευτικό: Στην εξέταση του προγράμματος PISA του 2018, σχεδόν 1 στους 5 Ελληνες 15χρονους πέτυχαν πολύ χαμηλή επίδοση και στα τρία θέματα που εξετάστηκαν (Μαθηματικά, Κατανόηση Κειμένου, Φυσικές Επιστήμες). Μόνο το 6,2% είχαν υψηλές επιδόσεις έστω και σε ένα μάθημα - έναντι του 15,7% που ήταν ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ». Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη το μείγμα όλων των επιμέρους αρνητικών παραγόντων, τα έκτροπα και τα βίαια περιστατικά που, όλο και πιο συχνά τελευταία, παρατηρούνται στα ΕΠΑ.Λ. (Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, Αιγάλεω, Κολωνός κ.λπ.), δεν θα πρέπει πια να προκαλούν κατάπληξη. Και, υπ’ αυτή την έννοια, ούτε η επιστολή παραίτησης του «Θεόδωρου» θα έπρεπε να σοκάρει.